Ien fan de nijsgjirrige wittenskiplike aktiviteiten fan de lêste jierren yn Fryslân is it wer iepenjen fan de Academia fan Frjentsjer. Dy waard oprjochte yn 1585, sletten troch Napoleon yn 1811, mar yn 2018 in nij libben jûn. Sûnt 13 maart fan dat jier wurde der yn de Botniastins oan de Breedeplaats fan Frjentsjer geregeld gearkomsten en lêzingen organisearre.

It is in gearwurkingsferbân tusken de Gemeente Waadhoeke, de Campus Fryslân fan de ryksuniversiteit Grins, de Protestantske Gemeente Frjentsjer en de Stichting Beheer Diaconale Goederen Franeker.

Lês fierder by Goeie… Lês fierder

Asinus ad lapidem non bis offendit eundem, seit it sprekwurd. Trije jier lyn hiene Koos Tiemersma en ik sei de gek in tsjin-better-witten-yn-petear mei deputearre Poepjes oer de advisearring by de Gysbert Japicxpriis.

Wy wiisden derop dat yn literêre ‘sjuerys’ literêre spesjalisten hearre te sitten, en dêrneist dat it oansykjen fan sjueryleden troch Tresoar (mei advys fan de Fryske Akademy) dat ynstitút in ûnwinsklik grutte ynfloed jaan kin op de kar fan de priiswinner.

Us advys oan de deputearre wie om in grutte ‘Gysbertrie’ yn it libben te roppen fan in m/f as tweintich om oer de priiswinner te kedizen.… Lês fierder

Midden yn de boufak krige ik fia de mail de fraach oft ik wat dwaan koe mei Frysk en gedichten op basisskoalle Klaver Fjouwer yn Aldegea. It soe moai wêze om wat mei ‘fergetten wurden’ te dwaan, lykas skelk en ornaris en kerbûstich.

Sa waard ik ferline wike tongersdei troch in frou fan stasjon Drylts helle en nei de skoalle brocht. Dy skoalle stiet al op in bysûnder plak, op it krúspunt fan twa strjitten mei de nammen Tsjerkemar en Simmersnie. In adres dat al in gedicht wurdich liket.

Lês fierder by Goeie… Lês fierder

De regen stortte him over de wereld út. Dikke druppen deurboorden de soele lucht die’t al dagen húshoude. De boi kwam anwaaien as ‘n ongenoade gast, maar wel een die’t ’t fesy dos de moeite wirrig maakte.

De Nijstâd in Luwt is prachtig seumerdâgs, at ’t regent. Hêstregen is âns, meer fan ’t selde. In de seumer is ’t ferrassend, ferfrissend. Mînsen in korte broek en rokky spatte ônder loiven of de winkels in omdat de boi niet ferwacht worde.

Buienradar had ‘m foorspeld en ik had braaf ’n paraplú bij my stoken, al laat Buienradar mij geregeld in de steek.… Lês fierder

As ik yn in gebiet mei in minderheidstaal kom, gean ik altyd de boekwinkel yn om te sjen oft dêr ek resinte literatuer oer dy minderheidtsaal te finen is. Yn Skotlân, dêr’t ik krektlyn wie, is dêr sels de lúkse fan twa minderheidstalen: it Keltyske Gaelic, besibbe oan it Iersk, mar ek it Scots, besibbe oan it Ingelsk. Oer it Skotsk haw ik in pear boeken kocht dy’t in moaie ferliking mei de taalsituaasje yn Fryslân mooglik meitsje. Net dat ik de earste bin dy’t dy makket, want Jelle Krol hat dat yn 2018 yn in stúdzje dien dêr’t er it plak fan it Frysk, nêst it Bretonsk en it Welsk, ek mei it Skotsk ferlike oan de hân fan de skriuwers út it tiidrek fan de Earste Wrâldoarloch.… Lês fierder

Voor Byron was de romantiek een kwestie van leven en dood. Hij was een artistieke vernieuwer, erotische alleseter en politieke rebel. Dit is Byrons leven vanaf het moment dat hij een kasteel erft en baron wordt tot hij sterft als hij tegen de Ottomanen wil gaan vechten.

Lês en sjoch fierder by Historia… Lês fierder

Dizze simmer publisearret de Leeuwarder Courant yn gearwurking mei ‘de Moanne’ in searje ferhalen fan sân begjinnende Fryske skriuwers oer it tema ‘spanning’. Talintfolle yllustratoaren meitsje by elts ferhaal in ôfbylding. Skriuwer Tryntsje van der Steege en yllustrator Marije Muskens binne de lêste yn dizze rige.

Lês fierder by de Moanne

 … Lês fierder