Foppe Venema

Troch de skodoarren: Francis Jammes (1868-1938)

logo.ensafh

Jammes, in dichter út ’e Atlantyske Pyreneeën, publisearret begjin jierren ’90 in tal bondels sûnder folle sukses. Dat er yn 1897 ynienen bekendheid kriget, komt troch syn manifest It Jammisme yn it tydskrift Mercure de France (Frâns kwiksulver), dat in reaksje foarmet op ’e floed oan literêre manifesten en ‘-ismen’ ein 19de iuw. Fral de nije moade, it neffens him keunstele symbolisme, moat it ûntlije. Hjir folgje inkelde fragminten, dy’t no âldfrinzich oerkomme, wat de rol fan ’e frou oanbelanget:

 – Ik bin fan betinken dat der mar ien skoalle is: dy dêr’t dichters yn lykje op netsjes skriuwende bern en hiel sekuer in moaie fûgel, in blom of in jongfaam mei betsjoenende skonken en robúste búste werjouwe.Lês fierder

Ineke van der Heide

Fier fuort mei ‘Fiere Wake’!

logo.ensafh

Mei in druk op de knop rûgelet it boatkaartsje út ’e printer, Duinkerken- Rosslare. Twa folwoeksenen, Willem en ik, en ús kampearkamperke. No is it echt. We gean nei Ierlân!
In boek fan in Ierske skriuwer yn Ierlân lêze, dêr hâld ik fan. It kin noch moaier. Sûnt foarich jier bestiet der in Frysk boek oer Ierlân. ‘Fiere Wake’, Ierske gedichten en reisferhalen fan Syds Wiersma. As in geskink út ’e kadootsjedoaze! Dat boek moast mei nei it lân fan de shamrock.

Waterford, tiisdei 17 juny 2025
Dêr’t eartiids de trein ried om it kopererts fan de Coppercoast nei de haven fan Waterford te bringen, leit no in flak fytspaad.… Lês fierder

Foppe Venema

Troch de skodoarren: Jean de la Fontaine (1621-1695)

logo.ensafh

‘Troch de skodoarren’ is in rubryk, dy’t oait alris yn ’e papieren ferzje fan Ensafh ferskynde en as doel hat de lêzer yn ’e kunde te bringen mei benammen Frânske poëzy.

Yn dizze earste online-ôflevering omtinken foar Jean de la Fontaine mei syn ferrassend aktueel bleaune fabels. Sa liket neikommend fragmint út ‘L’âne vêtu de la peau du lion’ op it liif skreaun fan guon hjoeddeiske politisy:

De ezel klaaid mei liuwehûd
Ferspriedt oeral eangstme en haat,
En ek al ûntbrekt it him oan moed,
Dochs trillet elts op syn paad.

Ik sjoch it grêf fan La Fontaine as ik begjin oktober op it sfearfolle Parise tsjerkhôf Père-Lachaise omdoarmje, dêr’t ek Oscar Wilde en Jim Morrison in lêste rêstplak fûnen.… Lês fierder

Cornelis van der Wal

Redaksjoneel + Ynhâld Ensafh 4, 2025

logo.ensafh

 

Redaksjoneel – in flits fan ynspiraasje

‘Skriuw in gedicht yn de styl fan Cornelis van der Wal’ wie de opdracht oan AI:

OER DE RANE FAN IT Fj!LD

De wyn snúft oer de sleatten,
in hûn dy’t syn eigen sturt net fynt.
It griis fan ‘e loft leit swier
op ‘e wâlden, op ‘e wjukken fan ‘e goes.

Ik stean stil,
de grûn is klam ûnder myn soallen,
in spoar fan modder skriuwt myn paad.
Wat bliuwt is in skym
dy’t him net fêstgripe lit.

AI wurket mei teksten dy’t al besteane. Mar docht in dichter dat eins ek net?… Lês fierder

Martsje de Jong

Lubbert Jan de Vries presintearret ‘Liet fan mysels’

logo.ensafh

Yn de tsjerke fan Jellum, dy’t tsjintwurdich as teätertsjerke It Mammemahûs bekend stiet, presintearre Lubbert Jan (Bert) de Vries sneon 13 april syn Fryske oersetting fan ‘Song of mysels’, it grutste en bekendste wurk fan de Amerikaan Walt Whitman (1819 – 1892). In gedicht, sûnt 1862 besteande út net minder as 52 fersen, mei as neigesetsje ek noch de oersetting fan it folsleine foarwurd fan Whitman sels sa’t dy dat yn 1855 skreau yn de bondel ‘Leaves of grass’, dêr’t de earste ferzje fan ‘Song of myself’ yn stie. Doe noch mar tolve fersen lang, trouwens. Om dat foarwurd ek oer te setten, wie it idee fan útjouwer Piter Boersma.… Lês fierder

Gabriëlle Terpstra

Wurd för Wurd: Yn petear mei Joël Hut

logo.ensafh

Joël Hut presintearre ôfrûne simmer syn twadde bondel wurd för wurd för wurd yn kafee De Gouden Leeuw. Om it ris goed oer dy bondel te hawwen, tref ik him hjoed wer yn dit kafee.

Joël Hut, dy’t eins Joël Huitema hjit, mar de namme fan syn freondin oannaam as skriuwersnamme, waard berne yn Sint Nyk, syn âlden komme út Gaasterlân. Hy is opgroeid mei it Súdwesthoeksk, de taal dêr’t er ek yn skriuwt.

Op syn fyftjinde krige Joël te meitsjen mei mentale problemen, by syn herstel dêrfan gong er op ’e syk nei in hobby sadat er rêst en ûntspanning ynbouwe koe yn syn libben.… Lês fierder