Proaza

Henk Nijp

Boartsje mei fjoer

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

Op ‘e radio gong it oer gemyske brânwûnen, skroeide netfluezen, losrekke fingerseinen en geduerich piipjende earen. It is wer novimber, guon krije it dan op ‘e heupen en oaren hiene dêr fan ‘t hjerst al folle earder lêst fan. In jierliks weromkommend ritueel is it. De earste hûnderten kilo’s oan yllegale fjoerwurkpakketten binne dan alwer troch de plysje ûnderskept en dêrmei wurdt de fjoerwurkdiskusje op ‘e nij yn it skynljocht setten. As oft wy noch net mei genôch drege diskusjes oanklaud sitte…
Oan it wurd wie in eachsjirurch dy’t de neidielen en gefaren fan de kobra’s, de fonteinen, de single shots, fjoerpylken en neam it fierder mar op noch wolris út ‘e doeken dwaan woe.… Lês fierder

Anne Feddema

Eben-Haëzer

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

In bytsje dwyl yn ’e holle sit ik op ’e fyts. Ik bin op wei nei de teststrjitte yn wer in oare strjitte, in lokaasje dêr’t eartiids in boumerk yn siet. Mûlekapke foar, kom ik de grutte romte binnen en sjoch fuort de minsken dy’t dêr op my wachtsje en net allinne op my fansels. Mar it is der net drok en ik kin sa trochrinne foar myn ôfspraak. Se hawwe allegearre deselde soart beskermjende klean oan mei brillen op en spatskermkes foar. It liket hast wol oft ik bedarre bin op ‘e set fan in film mei in apokalyptyske grûntoan, dy fan firus en it oanjeien fan sykten.… Lês fierder

Marcel Plaatsman

Nei it boek

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

No’t myn boek ôf is, wachtsje ik. Sa’n boek is eins nea klear, hear. Mar ik kin der no neat mear oan feroarje, dat hat de drukker sein, dat it is wol definityf. Ik kin neat mear dwaan, ik wachtsje.
No wit ik dochs al net sa goed mear wat ik dwaan moat. It is in soartemint lockdown, in boek ôf hawwe.

Mei’t it winter wurden is, kin ik de kroan op ’e tsjerke wer sjen. It is sels slimmer as earst, doe’t der noch in beam foar myn hûs stie. Dêr is fan ‘t jier de bliksem ynslein, yn in nacht dat ik sels net thús wie, mar op Tessel.… Lês fierder

Eric Hoekstra

Laudatio Eeltsje Hettinga fanwegen syn Gysbert Japicx-priis 2021

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

Oan my as fertsjintwurdiger fan de Fryske Akademy de eare om in laudatio út te sprekken foar Eeltsje Hettinga. Hy kriget de Gysbert Japicx-priis foar de gedichten dy’t er skreau yn syn funksje as ‘Dichter fan Fryslân’ tusken 2017 en 2019. Hy fertsjinwurdige Fryslân yn it romrofte jier 2018 dat Ljouwert / Fryslân kulturele haadstêd fan Europa wie.

Hoe sille wy him priizgje, dy’t de namme hat te wêzen in ‘enfant terrible’ fan de Fryske literatuer? Wy priizgje him om deugden dy’t er sels yn eare hâldt. Ik kies trije út:

• De leafde foar it moaie fan taal
• De leafde foar gerjochtichheid
• De leafde foar it frije wurd

Eeltsje Hettinga hâldt fan taal, fan smoute taal, fan moaie útdrukkingen, fan de Fryske taal.… Lês fierder

Giny Bastiaans

Drek Kwientsies

Pleatst op
3
logo.ensafh

Buorfrou A. kaam wat boeken bringe foar myn ‘Lytsebyb’ bûten. ‘Wolst ek tydskriften ha?’ frege se. ‘No nee, juh,’ fûn ik, ‘want wat wolst der dan wól of wat wolst der dan nét yn ha? En ik wol der gjin rommel yn ha. Inkeld boeken dus.’
‘O,’ sei se, se seach wat sneu, en kaam doe feninich: ‘Of fielstû dy dêr te goed foar? Foar in lekker rabbelblêdsje?’
‘Jawis,’ sei ik like feninich werom. ‘Net te goed, mar miskien te min. Of soks.’
‘Uuh,’ sei se, ‘hoe bedoelst?’ Dat wist ik eins ek net en ik skode dêrom mar gau har boeken yn it boekekastke.… Lês fierder

Lomme Schokker

Fryske ruters en stikeltrie

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

Ferline wike late in Spaanske freon ús om troch Puerte Banús, de ferneamde jachthaven fan Marbella. Trije op de fjouwer auto’s op de kaai wiene Bentleys – de oare wiene deagewoane Maseratis –, it iene jacht wie noch pronkmoaier as it oare en oan begjin en ein fan de kaai stiene fleurige rjochtingwizers nei de needsaaklikste winkels: Guzzi rjochts op twa hûndert meter, Prada links op minder as fyftich.

Op de ein fan de kaai, it tichtste by de see, stiene opsichtige kopstikken fan twa âld-boargemasters. De korrupsje wie hjir yn de foarige iuw op it slimst, sei myn freon, yn de tiid fan Franco en flak dernei.… Lês fierder

Anne Feddema

Smoarge filmkes jouwe rêst

Pleatst op
Reagearje
logo.ensafh

It liket  wol as oft ik yn in romteskip sit en oer in oare planeet digerje as ik nei de smoarge filmkes sjoch. Mar wat is smoarch?…goar?. Wa sil it sizze?
Ik dan mar, want it is by eintsjebeslút myn kollum no? Sil ik earst ris beskriuwe wát ik sjoch?…of begjinne mei wêr’t ik it sjoch? Dat lêste mar dan.
Op Facebook komme allegear ferskillende filmkes foarby, fan idioate itensiedfideo’s…hoe brûk ik myn bôleroaster oars?…bygelyks foar pankoekbakkerij of soks…of om te rierbakken…betink it mar. Kreative hapsnoarkers dy’t ferve op in doekje útsette as tsjokke M&M’s en der dan in grouwe kwast trochhelje en sjoch in lânskip…tsjoenderij lêzers…jimme keunstskilder, moi alsa, kin wol ophâlde.… Lês fierder