De nationale en regionale talen van Nederland staan volop in de belangstelling, zo ook het Fries. Op 22 november 2024 vierde de KNAW de rijkdom van de Friese taal en cultuur met een bijeenkomst in het Trippenhuis.

Sjoch en belústerje de hiele byienkomst op Youtube… Lês fierder

Op 14 novimber promovearre Lourens Visser (fan De Lemmer) yn Grins op in proefskrift oer bywurden fan graad (fuortsterkjende bywurden) yn de Aldgermaanske talen. Yn it Frysk moatte jo dan tinke oan tige, o sa, bot, in soad ensfh. Yn dit nijsgjirrige proefskrift behannelet er ek it Aldfrysk. Folslein yn line mei wat wy oars ek sjogge, feroaret it Aldfrysk ek wat de fuortsterkjende bywurden oanbelanget fan in taal dy’t yn de âldste teksten tichter by it Aldingelsk stiet yn in taal dy’t yn de rin fan de 15e iuw it Middelnederlânsk folle mear oankrûpt.

Lês fierder by Frisistyk… Lês fierder

Gabrielle kocht by Explore The North Waar Iemand Woont, de debútbondel fan Richard Nobbe. Se lêst in gedicht foar en besprekt mei Arjan de opfallende en keunstsinnige kanten fan ’e bondel.

Se kocht ek paddo’s yn Nije Lije en leit oan Arjan út wat Nije Lije eins is. Sels poddestuolllen sykje fynt se wat te spannend, dus lit se dat leaver oan de kenners oer.

Wy dûke fierder de poëzij yn mei de Zinnenfabriek, de gesellige gedichtewinkel fan Marrit Jellema. Sawol Gabrielle as Arjan hawwe hjir gedichten skreaun. Arjan hat sels ien kocht, en lêst dy foar.

Sinterklaasgedichten meitsje? Arjan fertelt hoe’t er bern in hantsje holp – soms ûnder lichte twang – om it net rymjen ûnder de knibbel te krijen.… Lês fierder

Een verrassing van de geschiedenis

Rond 1970 bloeide de Friese literatuur als nooit tevoren, met een zelfverzekerdheid als was ze er altijd al geweest. Maar niets was minder waar. Pas in de decennia voor 1940 had de Friese literatuur de vastere, institutionele vorm gevonden, waarbinnen na de oorlog ook eigentijdse, modernistische inhoud werd gecreëerd. Indertijd landelijk bekende figuren als Fokke Sierksma, Anne Wadman, Obe Postma, Lolle Nauta, Jo Smit, Trinus Riemersma en anderen schreven toen Friese romans, poëziebundels en essays die hun weg vonden niet alleen naar een Fries, maar in vertaling ook naar een Nederlands publiek. De bekende journalist en politicus Fedde Schurer (1898-1968) had het allemaal meegemaakt en keek als Fries schrijver terug: hoe had die negentiende-eeuwse volksschrijverij ooit zo snel kunnen uitgroeien tot een volwaardige literatuur?… Lês fierder

Wat hâlde wy yn Fryslân dochs in soad fan ‘e singeliere Amerikaanske dichteres Emily Dickinson! Dy libbe yn de 19e iuw in isolearre libben, se wie in kluzener. Nei har dea kamen sa’n 1800 gedichten foar it ljocht. By har libben wiene der wol in pear publisearre, mar altyd oanpast oan hoe’t it neffens wetige redakteuren moast en nét hoe’t se it sels notearre. Sa krige se it mier oan publisearjen en hold har wurk mar foar harsels.

Lês fierder by Goeie… Lês fierder

In Amerikaanske flecht. De KFFB en it Fryske boekefak

Doe’t de KFFB yn 1959 presys 25 jier bestie, wie der alle reden ta feest. Yn dat sulveren jier koe men it tsientûzenste lid temjitte sjen en waarden der 33.000 boeken ferkocht. De omset fan dat jier wie mei fl. 86.000 mear as alle oare Fryske útjouwers by inoar. En de groei wie der noch net út. In pear jier letter, yn 1962 wiene der sels 12.283 leden en in omset fan likernôch fl. 100.000. Ien fan de sprekkers op it jubileumfeest yn de Harmonie yn Ljouwert, útjouwer A.J. Osinga, neamde de hege flecht dy’t de KFFB naam dan ek ‘hast Amerikaansk.’… Lês fierder