Teleks: Tony Feitsmapriis 2025 foar jongerein

logo.ensafh

Tony Feitsmapriis 2025 foar jongerein

Der is in nije literatuerpriis foar de jongerein: de Tony Feitsmapriis. It giet om in priis foar poëzij en proaza (ferhalen en essees). De priis is in mienskiplik inisjatyf fan it Feitsma Fûns, de Federaasje fan Fryske Studinteferienings en literêr tiidskrift Ensafh. De priisfraach stiet iepen foar jongerein en jongfolwoeksenen oant en mei 29 jier. De bedoeling fan de priis is benammen om it kreatyf skriuwen yn it Frysk te befoarderjen.

De Tony Feitsmapriis 2025 sil útrikt wurde op it Krystkongres fan de Federaasje fan Fryske Studinteferienings yn Frentsjer op 29 desimber. It tema is dit jier lânskip.

Lês fierder

Teleks: Oprop oan skriuwers: Wa wol oan it wurk yn de arke fan Rink?

logo.ensafh

Yn 2026 sil de arke, dy’t earder tahearde oan skriuwer Rink van der Velde, wer beskikber wêze foar in skriuwer dy’t yn alle rêst dwaande wêze wol mei Fryske literatuer (of literatuer yn in oare streektaal fan Fryslân). De arke leit op in prachtich plak yn in petgat oan de Drachtster Heawei en is eigendom fan It Fryske Gea. 

Ofsjoen fan de kosten foar iten, drinken en oare persoanlike kosten, is it ferbliuw yn de arke fergees. De skriuwer/dichter tekenet in hierkontrakt mei It Fryske Gea, mar de hier wurdt betelle troch de Stifting Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum (FLMD). Oars as oare jierren is de arke no ek beskikber yn’e maaitiid en by ’t hjerst en by’t winter. Lês fierder

Boek oer bysûndere famylje yn Moddergat te krijen yn Fryske boekewike: “Se binne wat oars as oars”

logo.ensafh

It boek dat kado dien wurdt yn de Fryske Boekewike komt dit jier fan Anne-Goaitske Breteler. Sy skreau ‘Oan ‘e ein fan De Oere’ oer in bysûndere famylje yn Moddergat.
Sels groeide se op yn it plakje oan de seedyk. Dêr helle se har ynspiraasje wei. Yn in pleats wennen dêr trije bruorren en in suster; de famylje Zwart. Allegear trouden se net.
“It is in supernijsgjirrige famylje, se binne wat oars as oars”, seit Breteler.

Lês en sjoch fierder by Omrop FryslânLês fierder

Nij ljocht op Obe Postma troch Reitze Jonkman

logo.ensafh

Koartlyn kaam fan Reitze Jonkman en Arjen Versloot Het Friese Nederduits. Beknopte geschiedenis van de Nederlandse taal in Fryslân út. Se sketse dêr de posysje fan it Nederlânsk troch de tiid hinne, fan 401 oant en mei 2023.

Yn haadstik 9, dat de perioade fan 1821-1915 beskriuwt, komt it Frysk oan bar yn ferbân mei it stribjen nei in folweardiger plak. Sa waard by de Gysbert Japicxbetinking yn 1823 de winsk utere om it Frysk op de legere skoalle yn te fieren. Pas hûndert jier letter, oan it begjin fan de tweintichste iuw, wurdt der in foarsichtich begjin makke mei de emansipaasje fan it Frysk en dernei stribbe om de taal ta te litten yn ûnderwiis, rjochtspraak en bestjoer.… Lês fierder

De earste Fryske taalkundige hiet fan Jan de Vries

logo.ensafh
‘Explicit sentencia magistri Johannis de Frisia super totum […] volumen […]’. Detail út Gent, Universiteitsbibliotheek Gent, HS.2582/283, fol [4]v, earste kolom.

Okkerlêsten kaam yn Gent in trettjinde-iuwsk hânskriftfragmint fan in kommentaar op de Institutiones grammaticae (‘Ynlieding ta de taalkunde’) fan Priscianus oan it ljocht. Oan ’e ein fan de Latynske tekst wurdt as auteur ien “Johannes de Frisia” neamd. Dy Jan de Vries koe dêrmei wolris de âldstbekende Fryske taalkundige wêze.

Fragminten fan hânskriften binne foar ûndersikers fan de midsiuwske skriuw- en lêskultuer wat potdiggels foar de archeologen binne. Hja befetsje allerhanne ynformaasje, mar it kin in heikarwei wêze om dy ynformaasje derút te heljen.… Lês fierder

Recensie: J. Slauerhoff – De Chinaromans

logo.ensafh

Was de wereld nog maar zo groot

Jan Jacob Slauerhoff was nergens thuis. Was het het reizen dat hem aantrok, of het blijven dat hem afstootte? Hij werd in elk geval zowel aangetrokken als afgestoten door China, ‘het innigste mengsel van hemel en hel dat op aarde bestaat’. Als scheepsarts op de Java-China-Japanlijn deed hij inspiratie op voor gedichten, verhalen, de romans Het verboden rijk en Het leven op aarde, en fragmenten voor een derde. Hein Aalders en Menno Voskuil hebben deze onvoltooide trilogie nu opnieuw uitgegeven als De Chinaromans. Het zijn echte avonturenboeken, vol actie en met een vleugje magisch realisme.… Lês fierder