Jemke Visser

Dûnsje

logo.ensafh

Okkerdeis waard yn in tv-programma oandacht bestege oan it wer yn swang reitsjen fan dûnsles en ‘styldûnsjen’, sa as dat eartiids op dûnsjûnen gebrûklik wie. Benammen by de wat âlderen sjocht dat der no, mei alle respekt, fermaaklik út en kaam der by my in ‘och heden, ja’ boppe. ‘Dat ha ik eartiids ek dien,’ sei ’k tsjin myn pakesizzers.
Se seagen my ferbjustere oan: Nee wol … dêr koene se harren neat by foarstelle.
Dat koe ik my, op myn beurt wol yntinke, want der is oan my net in grut dûnstalint ferlern gien. Mar ja, hoe gie dat. Op seker momint wiene je dêr oan ta, eltsenien die it.… Lês fierder

Jemke Visser

Eartiids wie alles better?

logo.ensafh

Dêr ha ik noait folle mei hân. Mar de lêste tiid bekrûpt my wolris it gefoel dat der njonkenlytsen hieltyd mear is wêrby’t dat wol sa is. Nim no de ôfrûne âldjiersnacht, yn ’e goedichheid, wêr binne we yn belâne? Mar likegoed, wat hiene wy eartiids sels dien as it sa maklik wie om oan sok lûd fjoerwurk te kommen?
Wy diene it mei karbid yn ferveblikjes, mei in gatsje yn ’e boaiem. Even wat flibe op ’e karbidbrokjes … sssss … deksel der stevich op, blikje op ’e grûn, foet derop, lúsjefers of oanstekker foar it gatsje en pang, dêr rôle it dekseltsje mei in knaltsje – in knal koene je it amper neame – oer de strjitte.… Lês fierder

Jemke Visser

Kollums en dreamen

logo.ensafh

No en dan binne der wat krityske lûden oer it grutte oantal kollums hjoed-de-dei. Guon fine se te útsprutsen en foarsisber en ha it sels oer in wiere pleach. Ik net, want wat as bygelyks Sander Schimmelpenninck (Volkskrant) ynienen de loftrompet stekt oer Wilders en Caroline van der Plas? Of Youp van ’t Hek (NRC) ophâldt mei syn humoristyske en rake fegen út ’e panne nei alles en eltsenien dêr’t er him oan ergert? Nee, dan soe ik dy kollums net mear lêze. En dy yn oare kranten?
De Telegraaf leit altyd wol op de lêstafel yn ’e hoareka of by de kapper.… Lês fierder

Jemke Visser

Eangst en ûnbehagen

logo.ensafh

In grize, mistige moarn slút aardich oan by myn moedstastân op dizze 6 novimber. Fannacht dochs sa no en dan even op myn mobyltsje sjoen hoe’t it yn Amerika gie. Dat hie ’k better net dwaan kind …
Menno ter Braak (1902 – 1940) makke nei de Nederlânske kapitulaasje op 14 maaie 1940 in ein oan syn libben. Neist syn skriuwerskip wie er in bûtengewoan skerpsinnich sjoernalist en essayist. Wêrom’t er net fierder libje woe is noait alhiel dúdlik wurden. Wol dat er mei de tanimmende driging fan it nasjonaalsosjalisme al mar depressiver waard. As gjin oar seach er hokker weagen fan ûnfoarstelbere ûnminsklikens en stompsinnigen oer ús kontinint rôlen.… Lês fierder

Jemke Visser

Polarisaasje

logo.ensafh

Wy ha it der mar drok mei tsjintwurdich. Guon meitsje harren der sels skuldich oan en oars is it wol ûnderwerp fan diskusje yn kranten, as yn al mar mear praatprogamma’s, al hat opperflakkich, gychelich gejeuzel dêr gauris de oerhân.
Sels hie ik in ynstjoerd stikje yn ’e NRC nei oanlieding fan in ûndersyk troch sosjolooch Quita Muis.
Och, altyd wol wer in lyts sukseske as it pleatst wurdt, net dan! Mar dêrmei is de diskusje fansels noch lang net foarby. Ek yn mear kranten waard it ûndersyk neamd.
Der is neigien hoe’t it sit mei polarisaasje yn ferskate groepearrings, ûnder oare by saneamde heech – en leechoplaten, babyboomers en de nijere jongereingeneraasjes, ek hoe’t men oer elkoar tinkt.… Lês fierder

Jemke Visser

Kjirrrr …!

logo.ensafh

Sa út en troch gean ik nei it bosk Turkije/Grikelân tusken Âldtserk en Oentsjerk, dat eartiids oanlein is troch de Van Sminia’s mei de opbringst fan Turkse steatsobligaasjes en benammen bedoeld wie foar hakhout. Myn pake dêr’t ik nei ferneamd bin, wie dêr as boskwachter yn tsjinst by de Van Sminia’,s dy’t residearren op bûtenpleats De Klinze.
Myn heit en syn twa bruorren as túnman wiene dêr ek wurksum. De bruorren binne altyd yn Trynwâlden wenjen bleaun, mei letter noch in grutte túnkerij efter Stania State.
Yn myn jongesjierren wie ’k der faak útfanhûs. Lâns de bekende paden hear ik yn gedachten dan wer de ferhalen oer adellike jachtpartijen en streupers.… Lês fierder

Jemke Visser

Noch even nei it strân

logo.ensafh

Ik wie yn ’e buert, dus ried ik oan ’e ein fan in simmerske dei noch even út ús foarige wenplak Alkmaar wei nei ien fan de Noard-Hollânske strannen, dêr’t wy destiids gauris wiene mei ús bern.
It wie der net bot feroare en ek net botte drok mear. Krekt as eartiids hong op it terras noch in hantsjefol wat wurch eagjende strângasten om. In ‘dagje naar het strand’, hoe noflik ek, sakket altyd wat yn ’e skonken.
In net al te jong mear, ridlik foars frommes yn in luchtige wiidfallende swarte jurk en mei opfallend grutte, rôze earringen socht in geskikt plakje.… Lês fierder