Dizze earste dagen fan maaie is it algeduerigen oarloch wat de klok slacht. Neist de freeslike hjoeddeiske aktualiteit komt der yn it ramt fan 80 jier befrijing wer fan alles oer de Twadde Wrâldoarloch foarby. Ik lies it resint ferskynde ‘De oorlog in stukjes’, in kar út Parool-Kronkels fan Simon Carmiggelt, gearstald troch syn soan Frank. Ja, fantastysk, wat in masterskip! Mar dat wist ik fansels al. Neist de oare ferhalen, benammen yn ’e kranten, fielt it suver as wiene je derby. Troch de subtile, o sa fyntsjes ferwurde, humor beseffe je boppedat dat it ek doe net allegear kommer en kwel wie en komme sa sûnder erch fleuriger oantinkens nei boppe, sa as dizze:

Nei ús pensjonearring begjin 2000 wiene we yn de lúkse posysje om ek bûten it heechseizoen ris even fuort, faak spontaan en net sa lang.… Lês fierder

‘De Week van de lentekriebels’ hat al wer west. Dus dêr gjin lêst mear fan? Fêst wol, dy ferdwine net samar. Flink kribelich waard ik trouwens wol fan alle gedoch der omhinne.
Foaral it gebalt fan Civitas Christiana, dy beweging fan inge behâldsuchtigen, mei harren benepen tinkwrâld. By wat se neffens harren ‘Zwartboek Lentekriebels’ fine giet de grize je oer de grouwe.
De Rutgers-stichting hat se foar de rjochter dage op beskuldiging fan kwealaster en leagens. Fan sok folk krije je yndied de kribels!
Net foar niks binne se yn goed selskip fan Trump, Poetin, Netanyahu, Orbán en Wilders … Soene dy wolris ‘lentekriebels’ hawwe?… Lês fierder

Net iens sa lang lyn snijde it noch en no wurdt der hagel foarsein. Ik tocht oan:  Hagel en sneeuw, onweer, wind en regen, deren ons niet, we kunnen er wel tegen, lach er maar om, en stap er flink doorheen, ’t is pech, maar zeg als straks de zon weer scheen, la la lalala …!

It komt út ‘Jan Pierewiet, ’n Bundel liedjes voor school en leven’. Foar de earste kear útjûn yn 1933 belibbe it oant 1972 mar leafst njoggentjin werprintingen. Ik ha in fiifde út 1943, like âld as ik sels dus. Der wie wat de kar fan lieten oanbelanget ek sprake  fan gearwurking mei de eartiidske Jeugdherbergcentrale: ‘Daardoor is Jan Pierewiet de metgezel geworden van jonge en oudere trekkers, die op hun tochten  in de kamphuizen en rondtrekkend langs bossen en velden behoefte hebben aan gezellige liedjes’, sa stiet yn it foarwurd, ‘Liederen die zich er speciaal voor lenen er op te marcheren zijn met een sterretje aangegeven’, sa as  bygelyks De paden op de lanen in.… Lês fierder

Okkerdeis waard yn in tv-programma oandacht bestege oan it wer yn swang reitsjen fan dûnsles en ‘styldûnsjen’, sa as dat eartiids op dûnsjûnen gebrûklik wie. Benammen by de wat âlderen sjocht dat der no, mei alle respekt, fermaaklik út en kaam der by my in ‘och heden, ja’ boppe. ‘Dat ha ik eartiids ek dien,’ sei ’k tsjin myn pakesizzers.
Se seagen my ferbjustere oan: Nee wol … dêr koene se harren neat by foarstelle.
Dat koe ik my, op myn beurt wol yntinke, want der is oan my net in grut dûnstalint ferlern gien. Mar ja, hoe gie dat. Op seker momint wiene je dêr oan ta, eltsenien die it.… Lês fierder

Dêr ha ik noait folle mei hân. Mar de lêste tiid bekrûpt my wolris it gefoel dat der njonkenlytsen hieltyd mear is wêrby’t dat wol sa is. Nim no de ôfrûne âldjiersnacht, yn ’e goedichheid, wêr binne we yn belâne? Mar likegoed, wat hiene wy eartiids sels dien as it sa maklik wie om oan sok lûd fjoerwurk te kommen?
Wy diene it mei karbid yn ferveblikjes, mei in gatsje yn ’e boaiem. Even wat flibe op ’e karbidbrokjes … sssss … deksel der stevich op, blikje op ’e grûn, foet derop, lúsjefers of oanstekker foar it gatsje en pang, dêr rôle it dekseltsje mei in knaltsje – in knal koene je it amper neame – oer de strjitte.… Lês fierder

No en dan binne der wat krityske lûden oer it grutte oantal kollums hjoed-de-dei. Guon fine se te útsprutsen en foarsisber en ha it sels oer in wiere pleach. Ik net, want wat as bygelyks Sander Schimmelpenninck (Volkskrant) ynienen de loftrompet stekt oer Wilders en Caroline van der Plas? Of Youp van ’t Hek (NRC) ophâldt mei syn humoristyske en rake fegen út ’e panne nei alles en eltsenien dêr’t er him oan ergert? Nee, dan soe ik dy kollums net mear lêze. En dy yn oare kranten?
De Telegraaf leit altyd wol op de lêstafel yn ’e hoareka of by de kapper.… Lês fierder

In grize, mistige moarn slút aardich oan by myn moedstastân op dizze 6 novimber. Fannacht dochs sa no en dan even op myn mobyltsje sjoen hoe’t it yn Amerika gie. Dat hie ’k better net dwaan kind …
Menno ter Braak (1902 – 1940) makke nei de Nederlânske kapitulaasje op 14 maaie 1940 in ein oan syn libben. Neist syn skriuwerskip wie er in bûtengewoan skerpsinnich sjoernalist en essayist. Wêrom’t er net fierder libje woe is noait alhiel dúdlik wurden. Wol dat er mei de tanimmende driging fan it nasjonaalsosjalisme al mar depressiver waard. As gjin oar seach er hokker weagen fan ûnfoarstelbere ûnminsklikens en stompsinnigen oer ús kontinint rôlen.… Lês fierder