Geart Tigchelaar

Nije lêzers foar Fryske skipsjonges?

logo.ensafh

Nûmer twa fan Regaad, De skipsjonges fan Bontekoe fan Johan Fabricius, is koartkriemd in juwiel fan in boek wurden. Fersoarge útjûn mei prachtige kleureprinten fan Roelof Wijtsma dy’t goed de sfear pakke fan it spannende jongesboek. It boek (it orizjineel waard foar it earst printe yn 1923) dat de reis ferslacht fan Hajo, Rolf en Padde fan Johan Fabricius is oersetten troch Anne Tjerk Popkema.
Moaie boeken meitsje is krekt wat de mannen fan Regaad wolle, sa falt te lêzen op harren webstee: ‘De stifting Utjouwerij Regaad rjochtet him op de produksje fan Fryske oersettings yn heechweardige en orizjinele útjeften, mei as doel de Fryske lêsbefoardering.’… Lês fierder

Geart Tigchelaar

Unwennich omdoarmjend yn it ferline

logo.ensafh

Besprek As gong dêr in oar fan Leo Popma

De nijste roman fan Leo Popma is in ‘geheimsinnige roman oer ferfrjemde en ûnwennige minsken ûnderinoar’ sa lit de efterflap witte. Dy sin is treffend, seit alles oer it boek. Spitich is it dat it omkaft sels net treffender is, want dat is planút ûnsjoch. It boek hie in moaiere ferpakking fertsjinne.

Foaryn it boek stiet in sitaat oer it feit dat Ingelsk net mear in adekwaat medium is foar de wierheid fan Súd-Afrika (‘…Like a dinosaur expiring and settling in the mud, the language has stiffened…’) fan de Súd-Afrikaanske skriuwer J.M.… Lês fierder

Geart Tigchelaar

Kulferhalen, mar gjin flauwekul

logo.ensafh

In tin boekje, krekt 80 siden. Njoggen skriuwers. Fol mei saneamde kulferhalen sa’t it foarkaft ús foarhâldt. Ferhalen foar manlju. Wat moat men jin dêrby foarstelle? Ik hie in hiel oar boekje ferwachte. Flauwichheden oer bazige froulju dy’t de manlju goed ûnder de tomme hâlde. In soad pis- en poepgrappen, in soad seks, faaks noch wat geweld. Stereotype manlju dy’t fan fuotbaljen hâlde, rûch yn ’e bek binne, en wat al net mear.

Mar neat fan dat alles, eins. En dat fûn ik alteast net slim. It binne njoggen hiel ferskillende ferhalen kwa styl, struktuer en tematyk. Soks is fansels logysk mei njoggen ferskillende skriuwers.… Lês fierder

Geart Tigchelaar

Knappe hannel

logo.ensafh

Besprek Bedoarne hannel fan Ferdinand de Jong

Ferdinand de Jong is al lang net mear wei te tinken út de Fryske literatuer. Mei syn fjirde boek Bedoarne hannel komt er werom mei de personaazjes dêr’t wy mei yn ’e kunde kaam binne yn syn earste boek: Guozzeflecht. Bedoarne hannel kin lêzen wurde sûnder Guozzeflecht lêzen te hawwen, mar it is wol noflik dat dien te hawwen. Sa binne de personaazjes gjin frjemden mear en kin men jin folslein op it ferhaal stoarte.

Aukje, de dochter fan Jan syn eks-frou is ûntfierd. De plysje mient dat se as tsienerdochter harren âlden in hak sette wol en dêrom fuort bliuwt.… Lês fierder

Meindert Reitsma

Gefaar en útdaging as speserijen fan it libben

logo.ensafh

Yn de Grykske mytology is it ferhaal fan de healgod Tantalus in tragysken ien. Tantalus waard troch Zeus yn fertrouwen nommen, mar beskamme dat fertrouwen troch ûnder oare te stellen en geheimen troch te fertellen. As straf waard Tantalus nei it ûnderste en slimste part fan de ûnderwrâld stjoerd, dêr’t Hades de skepter swaaide. Hy waard feroardiele ta de ivige toarst en honger. Tantalus moast oant it kin yn it wetter stean en alle kearen wannear’t er drinke woe, sakke er fierder de grûn yn en wannear’t er it fruit dat boppe it wetter hong pakke woe, slagge it him net.… Lês fierder

Martsje de Jong

Kompleten – it mystearje fan libben, leafde en dea

logo.ensafh

Kompleten is in boek dat oan alle einen en kanten bol stiet fan symbolyk en rituelen. It binne eins trije ferhalen yn ien, in trije-ienheid dus. Ferline, hjoed en takomst spylje in rol. It ferline bestiet út brieven fan in pater fransiskaan yn Brazilië, it no is foar de ik-figuer yn in benediktiner frouljuskleaster en de takomst beskriuwt de sykte en it ferstjerren fan Jens, de man fan de ik-figuer.

It is de ivige syklus, de lemniskaat, de lizzende acht: ferline oan ’e iene kant, takomst oan de oare en yn it krúspunt it hjir en no. It is dizze lemniskaat, de 8, it getal fan de folsleinens, it figuer dêr’t gjin begjin en ein oan is, dy’t troch it boek hinne hieltyd werom komt en nea yn letters skreaun wurdt, sadat de ûneinigens sichtber oanwêzich bliuwt.… Lês fierder

Janneke Spoelstra

Ien wurd

logo.ensafh

Yn 2012 ferskynde by Utjouwerij Elikser in Fryske oersetting, fan ’e hân fan Piter van der Veen, fan ’e novelle Le silence de la mer fan ’e Frânsman Vercors (skûlnamme fan Jean Bruller (1902-1991)). Dy novelle, dy’t yllegaal ferskynde yn 1942, en de Hollânske oersettingen derfan hawwe in nijsgjirrige publikaasjeskiednis. Yn de Moanne (feb. 2013) giet Ernst Bruinsma dêr op yn. Oer de krektens fan ’e oersetting fan Van der Veen wol er it net ha. Dat moatte oaren mar dwaan, seit er. Lykwols einiget er syn besprek mei de opmerking dat er net snapt wêrom’t Piter van der Veen yn ’e oersetting keazen hat foar de titel ‘In see fan stilte’ y.s.f.… Lês fierder