Odessa is in elegante stêd oan de Swarte See. Dat duorret net lang mear. Tsjechov liet dêr syn roman It duel spylje. Duellearje: in earfolle wize om in konflikt te besljochtsjen.

Wylst wy yn in sniebui nei Grou ride foar de útrikking fan de Joast Halbertsma-priis spilet der hieltyd in dichtrigel troch myn kop: ‘April is the cruellest month.’ Jawis, foar dy miljoenen dy’t no op ’e flecht binne of yn de kjeld bombardearre wurde en wa wit bestookt mei senuwgassen. ‘Se kinne mar it bêste opfongen wurde yn Poalen, dat is opfang yn de regio,’ seit de dûbelspion fan it Kremlin.… Lês fierder

Geleefd geloof: by de gewoane man en frou thús

Ik sit al dagen yn in nij boek om te lêzen en fral ek moaie plaatsjes te besjen en fansels giet dat boek hielendal net oer nijichheden mar krekt oer ús mienskiplik ferline, mear as fiifhûndert jier lyn: it deistige libben en de spirituele aspekten dêrfan yn de midsiuwen, yn Fryslân en de Ommelannen. Geleefd geloof is de titel fan dit meinimmende boek, dat skreaun is troch ûnder oaren Anneke B. Mulder-Bakker, Rolf H. Bremmer Jr, Sible L. de Blaauw, Renée Nip, Kathryn M. Rudy, Susanne de Jong, Lianne van Beek en Elvira Ambrosius.… Lês fierder

Yn it âlde stedsje lizze de boeken te fergieljen achter de finsterruten fan de antikwariaten. In patserige kabriolet rydt troch de nauwe strjitten, benzineroken achterlittend dy’t wol in heal oere hingjen bliuwe. De man achter it stjoer hat in learen pet op en neist him sit sa’n wiif. Jaja, jo moatte de plasse wol tsjin de sinne beskermje en ûnderwilens it ark koel hâlde. De terrassen neist de âlde fêsting sitte bomfol mei minsken dy’t de nije frijheid fiere.

It is monumintedei, in prachtgelegenheid om jo oldtimer te showen. Honoré de Balzac strúnt yn syn muontsepij troch de strjitten. Hy hat fan ien oere nachts ôf sitten te skriuwen.… Lês fierder

Print is net mear fan dizze tiid, hearre wy allegeduerigen. Underwilens lês ik in boek wêryn’t de yntroduksje fan print yn Europa beskreaun wurdt, sa’n lytse seis iuwen lyn, en hoe’t dat no krekt foar in grutte yntellektuele revolúsje soarge. It giet om de biografy fan Erasmus troch Sandra Langereis. In hearlik boek. Se neamt ús kosmopolityske Rotterdammer in ‘dwarsdenker’, mar de skriuwster soe dat etiket ek wol op harsels plakke meie. Want dit is gjin gewoane biografy. Langereis beskriuwt op in tige konkrete manier de oergong fan de perkaminten hânskriften nei it folle goedkeapere beprinte papier. Jo kinne aanst thús oan de hân fan har beskriuwing sels papier skeppe, as jo dat wolle.… Lês fierder

Lang om let sette Marieke Lucas Rijneveld sels in krêftich punt achter de diskusje oer de fraach oft sy wol de oanwiisde oersetster wie fan The Hill We Climb fan Amanda Gorman. Se die dat mei in moai gedicht yn De Volkskrant fan sneon 6 maart 2021, ‘Alles bewoonbaar’.

Ik sitearje ien strofe:

Nooit het verzet kwijtgeraakt, en toch inzien wanneer
Het niet jouw plek is, wanneer je moet knielen voor een gedicht
Omdat een ander het beter bewoonbaar maakt, niet uit onwil,
Niet uit verslagenheid, maar omdat je weet dat er zoveel
Ongelijkheid, dat er nog steeds mensen achtergesteld, /
Jij wilt juist verbroedering, je wilt één vuist (…)

Yn de Fryske literêre wrâld waard ek diskusjearre oer dizze kwestje, al wie it net altyd yn it iepenbier.… Lês fierder