Utsprutsen by de Hommaazje oan Elmar Kuiper, winner fan de Gysbert Japicxpriis 2025, yn Kafee De Gouden Liuw, Tresoar, snein 5 oktober 2025

Bêste Elmar, achte oanwêzigen, goeiemiddei allegear,

Sa’t wy hjir fannemiddei byinoar sitte, hawwe de measten fan ús wolris in wurd op papier set. Dat in ferhaal wurde soe. Of in fers. Of gewoanwei mar in rigelmannich om oer nei te tinken, of inkeld mar om oer de tonge gean te litten. En hoe faak misbetearde dat net? Hoe faak net waard ús wurdsje wei yn ’e blabze fan it net-mear-witte-hoe-no-fierder; gie it kopke ûnder yn ’e sompen fan it ûnthâld, of ferdwûn it spoarleas op it beruchte krúspunt sûnder stopljochten: fan links kaam tefolle ambysje, fan rjochts tefolle tefredenheid, achterom wankte te min talint en yn ’t foarútsjoch lei altyd te min taal?… Lês fierder

Uit de nieuwste taalsurvey blijkt dat het Fries stevig verankerd blijft in de Friese samenleving. Negen op de tien inwoners van Fryslân verstaan de taal goed, bijna twee derde spreekt het, en meer dan de helft kan het ook lezen. Schrijven in het Fries blijft echter een uitdaging: slechts één op de vijf respondenten geeft aan dat goed te kunnen. Daarmee biedt het onderzoek een opmerkelijk stabiel beeld en spreekt het de aanname tegen dat het Fries structureel achteruit zou gaan.

Lês fierder by Brekt… Lês fierder

Zaterdag ging de deur van het oude woonhuis van Ad en Jenny de Haan aan de Oostersingel in Dokkum voor de allerlaatste keer open. Belangstellenden namen afscheid van de beroemde verzameling van Antiquariaat Atsee.

In februari, toen Ad overleed, begon de familie met het opruimen van het ouderlijk huis. De verzameling was enorm: vijf zeecontainers vol boeken gingen naar het oud papier. Het beste bleef bewaard, waarna het huis op meerdere zaterdagen open werd gesteld. “We willen de dingen die hier staan graag delen met andere mensen, zodat die er ook nog iets mee kunnen,” zegt oudste zoon Sjon de Haan.… Lês fierder

Na meer dan dertig Dolfje Weerwolfje-boeken gooit Paul van Loon het over een andere boeg. De schrijver gaat met zijn tijd mee en brengt eind dit jaar een boek uit over een nieuw personage: Dolfje Probleemwolfje. Uitgeverij Leopold rept in een persbericht van een “griezelig en spannend boek over een probleemwolfje dat voor een hoop onrust zorgt, maar ook een hart van goud heeft.”

Lês fierder by De Speld… Lês fierder

Het is een vrolijkstemmend artikel (deze week in Trouw) over Peter de Haan en Evert Duintjer Tebbens, van de ‘Stichting Herdenking J. Slauerhoff’, die allerlei initiatieven ontplooit om dichter Slauerhoff zichtbaar te maken en houden in zijn geboortestad Leeuwarden – zelfs als had de grote scheepsbard zelve een schijthekel aan de stad.

Werkelijk aanstekelijk om te lezen, hoewel een van de mannen zich in zijn enthousiasme toch een klein uitglijdertje veroorlooft:

Lês fierder by Neerlandistiek… Lês fierder

Vandemorgen he’k weer naor fysiosport west in Wolvege en daornao he’k honderd meter veerderop bi’j Jarmo en zien moeder een koppien drinken had. Ik hebbe zien ni’je pelletkachel bekeken. Ik kende de naeme, mar hadde gien idee wat et percies was en hoe et d’r uutzag. Ien ding is zeker: wat geft dat ding een waarmte! Jarmo kan de kommende winter behaegelik waarm zien wark doen! Vandemiddag het Anke de boel hier in huus opredded. Poes en ik kun et now weer smerig maeken.

Lês fierder by Johan Veenstra… Lês fierder