Aginda 09-11-2025: De Gjalp

logo.ensafh

Bêste literatuerleafhawwers,

Wy nûgje jimme fan herten út foar in foarstelling mei de earste risseltaten fan De Gjalp – in projekt fan de Moanne, Ensafh en RIXT dat de Fryske literatuer op nije plakken in stim jaan wol.

Dizze earste Gjalp ferbynt dichters en skriuwers mei film en biedt harren in poadium op it Noordelijk Film Festival (NoFF). Nei in iepen oprop binne tsien makkers selektearre. Sy hawwe harren plannen útwurke en sille dy no meiinoar op it NoFF presintearje. Fan poëzyfilms mei byld út it Frysk Film & Audio Argyf (FFAA) oant eksperiminten op it snijflak fan tekst, lûd, byld en fisuële keunst.… Lês fierder

Chatbots gebruiken meer naamwoorden

logo.ensafh

Kun je herkennen of een tekst geschreven is door een computer? Ja, zegt een groep onderzoekers in een recent online geplaatst artikel. Tenminste, als je een computer hebt die het herkennen voor je kan doen.

De onderzoekers lieten mensen en chatbots een aantal taalopdrachten doen. Zo moesten ze teksten herschrijven in de stijl van een schoolopstel of een Wikipedia-artikel. Hoe succesvol waren ze erin? Chatbots bleken hun teksten wel licht aan te passen aan het genre, maar veel minder dan de mensen deden. Dat valt in ieder geval op een statistische manier vast te stellen: als je kijkt naar wat voor woorden er gebruikt worden, dan zit er bij de teksten van chatbots minder variatie.… Lês fierder

Hoe’t in Fries in boekeparadys boude yn Den Haag (en de buert it rêden hat)

logo.ensafh

It is sykjen nei in paad tusken de bergen boeken yn it antikwariaat Colette & co. De twaddehânsk boeken steane oeral en nearne opsteapele.
Ast op ‘e sneup giest yn de winkel, rinst it gefaar dat sa’n steapel omfalt. In spesifyk boek fine wurdt in útdaging, mar ast dy ferrasse litst troch alle boeken om dy hinne, kinst peareltsjes fine.
It Haachske boekwinkeltsje is in begryp yn de Hôfstêd en fier dêrbûten.
It is it libbenswurk fan Jogchum de Vries fan Penjum.
Doe’t hy yn 2020 nei 25 jier mei pensjoen woe, drige sluting foar de winkel. Mar buertbewenners stutsen dêr in stokje foar.… Lês fierder

‘But I Had to Keep Going’

logo.ensafh

The Polish poet Aleksander Wat (1900-67) was arrested, yet again, in 1940 by the NKVD and moved from prison to prison, first in Lwów, then in Kyiv, a city he describes as “bucolic” compared to previous confinements. Wat impresses me as an “ebullient pessimist,” a phrase the late Terry Teachout applied to himself. The more common species of pessimist is the crank smitten by his own gloominess. He is spiritually lazy, easy on himself and unforgiving of the world, an adept at Schadenfreude. He’s a disappointed lover who turns rebarbative and has learned that he can get a lot of attention by raining on picnics.… Lês fierder

Sierk Meijer

Kekke

logo.ensafh

It is sa’n buertsje dêr’t eins noait wat bart. Fyftjin hûzen oan de trochgeande wei en yn ’e midden stiet syn kroech, mei in benzinepomp derby en dat hat in bêste slach west. Want foaral feekeapmannen meie wol graach ris oanstekke. Even tanke, gau in slokje, miskien in gehakbaltsje en wer fierder.
Dat smyt him dochs wol aardich oanrin op. Dat moat ek wol, want fan syn fêste klandyzje wurdt er net ryk. Der binne wat âlde mantsjes dy’t alle dagen komme, mar dy dogge samar in oere mei in slokje. En net mear as twa deis fansels, oars wurdt it âld minske lilk.… Lês fierder

Blog Johan Veenstra: Wybrand de Geest

logo.ensafh

Vandemorgen he’k naor fysiosport west en daornao bin ‘k mit de trein naor Liwwadden gaon. Ik moet beslist wat treinkaorties opmaeken. Benjamin wi’jde nog ommeraek deur de straoten, stegen en gloppen van Liwwadden. In et resteraant van et Fries Museum he’k eerst wat drinken had en een tosti thús. Hiel lekker. Vervolgens he’k de tentoonstelling van de petretten van Wybrand de Geest (1592-1663/65) bekeken. Wybrand leerde in Utrecht et vak bi’j Abraham Bloemaert en maekte doe een grand tour van verscheiden jaoren deur Europa. Uuteindelik kwam hi’j weer naor zien geboortestad Liwwadden en wodde de schilder van de Friese elite.

Lês en sjoch fierder by Johan VeenstraLês fierder