Jelma Knol

Antsje Swart oer Trinus Riemersma syn ier skriuwerskip

logo.ensafh

Foar minsken dy’t Trinus Riemersma kend hawwe en leafhawwers fan syn ier wurk is Bûntskildere werklikheid. Oantinkens oan de skriuwer Trinus Riemersma fan Antsje Swart in oanrieder. Frou Swart, de earste echtgenoate fan Trinus Riemersma, beskriuwt út har ûnthâld wei, wat se mei Trinus as oankommend skriuwer en ûnderwizer belibbe hat. De húslike omstannichheden fan it jonge pear, dat it iene bern nei it oare op de wrâld set, binne op in feardige wize delset en it skriuwerskip fan Trinus en dy syn literêre kontakten en opinys ek. Der steane pearels fan anekdoates yn dêr’t men jin as lêzer o sa mei fernuverje kin.… Lês fierder

Jelma Knol

Besprek: Wy strûpe derûnder! fan Gjalt de Groot

logo.ensafh

Mei Wy strûpe derûnder! hat de boer en fjildman Gjalt de Groot in alderaardichst boek skreaun oer it buorkjen en fiskjen yn âlde tiden. It earste part, Jeen en Anne, beskriuwt yn romanfoarm it hurde en somtiden aventoerlike libben fan it jonge pear foardat it op 12 maaie 1919 op de Koaipleats yn de Alde Feanen telâne kaam. It twadde part bestiet út losse ferhalen oer de bewenners fan de Alde Feanen, de famyljes dy’t buorken op Cuba. Op ’e Koaipleats, Luctor et Emergo en Laban, yn de perioade nei de Earste Wrâldkriich, mar ek letter. Sytze en Maaike, dy’t lanlike bekendheid krigen troch de kranteferhalen fan dûmny De Stoppelaar, binne net oerslein.… Lês fierder

Jelma Knol

Yn plak fan de desimberkollum

logo.ensafh

 

 

Dit wie it jier fan
eangst, ôfstân hâlde, hûdhûnger
ferlet fan in praatsje
it jout net mei wa

trije tuten komme net werom
mûlkapkes bliuwe
mei seare fingers
jou my eachkontakt
in sêfte stim

ik kin minsken feroarje
seit in âlde freondinne
se lûkt al tritich jier oan
deade hynders

lit se drave, fjouwerje
frijheid is in moai wurd… Lês fierder

Jelma Knol

Under Hildegards tsjoen: Taspraak by in boekpresintaasje dy’t net trochgyng

logo.ensafh

Piter Boersma hat mei syn nijste dichtbondel, Under Hildegards tsjoen, wer ris foar in unikum soarge yn de Fryske literatuer. Yn 312 kwatrinen fertelt er it ferhaal fan syn fassinaasje foar Hildegard fan Bingen, in tolfde-iuwske mystika en abdis. Hy hat keazen foar in literêre foarm, it ferheljende lange gedicht, dat nei it begjin fan de 19e iuw, mei de opkomst fan de roman, hurd yn it neigean rekke. Dat is op himsels al unyk.

Wa’t fan dizze bondel genietsje wol, krijt fan my hjirby trije advizen mei. Lês de bondel fan it begjin ôf oant de ein. Dan earst krijst de grutte line te pakken en krijst ek each foar de spanningsopbou fan it gehiel.… Lês fierder

Jelma Knol

Bealgje silst     

logo.ensafh

Hjir is neat feroare

Ik gyng nei de supermerk en kocht twa rabarberstâlen en in grutte ananas. De rabarber koste 2 euro en dy ûnbidige ananas ek. Eartiids kocht nimmen rabarber. Hiest in rabarberplant yn de tún, in geweldich grut gefal dêr’t fiedingssaakkundigen tsjin warskôgen. ‘Net te faak rabarber ite oars krijst,’ ja wat? No wie it in delikatesse. Dy ananas kaam hielendal út Costa Rica, dus wa’t dêr allegear wol net foar útbuite wiene om dat ding hjir sa goedkeap te krijen. It wie mear in ympulsoankeap om de priis fan de rabarber wer wat yn it lykwicht te krijen.… Lês fierder

Jelma Knol

Under de radar

logo.ensafh

Tweintich jier liet ik my manaazje yn tsjinst fan de Fryske literatuer. Alteast: ik liet de boppe my stelden tinke dat se dat diene. Manaazjers wiene in foarbygeand ferskynsel, dêr kaam ik al gau achter. Myn mantra wie: ‘Bazen komme, bazen gean, mar Jelma Knol bliuwt altyd bestean.’ Krij my mar ris fan myn stoel ôf. Prachtige skriuwers haw ik útjûn en moaie tiden haw ik meimakke. Der sjit my in autorit yn it sin mei Rink van der Velde op wei nei Gerrit Breteler, dy’t in omslach foar him skilderje soe. Wy giene letterlik by Ealsum en Wetsens om. Rink en Durk van der Ploeg, twa baasskriuwers dy’t as bern yn itselde doarp wenne hiene dêr’t ús mem weikaam.… Lês fierder

Jelma Knol

Akky van der Veer (1943-2019)

logo.ensafh

Ynienen lei der alwer in roukaart yn de brievebus: Akky Kuiper-van der Veer, noch mar 75 jier âld. Fjirtjin jier neidat se har man Henk Kuiper loslitte moast, fleach ek Akky fuort. De poëtyske tekst op har kaart is grif fan har hân:

Bin ik no útleard, frege in frou
Yn dit libben wol, antwurde in ingel
Nim my dan mar mei, sei de frou
De ingel tilde har op
Se wie noch lichter as in fearke
Har siel krige wjukken
De frou fleach fuort

En as it Akky har wurden net binne, dan is it wol in fers fan ien fan har talintfolle bern.… Lês fierder