Jacobus Q. Smink

Dit riedsel dat wy dele

logo.ensafh

De nijste poëzybondel fan Albertina Soepboer is ferskynd ein 2010 by útjouwerij Contact Amsterdam/Antwerpen en befettet fjouwerentritich Fryske fan de yn totaal sa’n santich Hollânske sonnetten; de helte sawat is yn it Frysk ûntstien en ek oerset, de oare helte is net oerset. Dat bringt dizze jefte wat út lykwicht, want hoe dat sa net? Ik behein my yn dizzen foar it neist ta dy Fryske, dy’t yn in moai sêftgrize letter printe stean.

De bondel begjint kalm en wat dizenich mei in soad see en blau, mar yn it skift sûnder de tiid komt it grutte wurd der út:

viale delle belle arti

har hân leit stevich om syn heupen, tram 2
dinderet foarby, appassionata, de ôfkoarting
foarby, dit is it grutte wurd, dit is wat sein
wurde wol, appassionata, as in flamme achter

de tram oan, in broeksbûse yn fjoer, in tonge
siket syn mûle, brillen ferskowe, werhelje it
wurd, sis it lûdop, de âlde muorren kelderje
de tram heakket yn ’e bocht en it giet oan op

hoe’t se op my ôfkomt mei it oantekenskrift
har hoed leit op it bankje, rêst om de lippen
spriedt de weach troch de iris fan it each hinne

wat se net sizze kin is hoe’t de muorre sinne
kleure is by har, wat de steapel boeken seit
oer dit riedsel dat wy dele: it hert fan in man

s.… Lês fierder

Jelma Knol

Tear en sear, de gedichten fan Irene Bal

logo.ensafh

De genade van een krimpende geest/De genede fan in krimpende geast, hyt de twatalige debútbondel fan Irene Bal, dy’t prachtich fersoarge útjûn is, mei foto’s fan Ronald Arthur van Schaik by elk gedicht. Stichting Uitgeverij Philip Elchers út Grins is de útjouwer.
Fansels bin ik de lêste dy’t dizze bondel resinsearje moat, want ik haw in saaklike relaasje mei frou Bal: se hat twa berneboeken útjûn by de Friese Pers Boekerij. Mar wat goed is moat sinjalearre wurde: sjoch dit stikje dan mar as in net al te objektive foarm fan konsumintefoarljochting.

De titel(s) fan de bondel fan Bal (tenei neam ik yn dit besprek allinne de Fryske titel fan in fers en de side) is/binne fuortdaliks al moai dûbelsinnich.… Lês fierder

Jacobus Q. Smink

RAP RAPPER RAPST

logo.ensafh

Wat ‘duvelskeunster’ Anne Feddema allegear by de ein hat, lycht der net om. Ik sil net de earste wêze dy’t him sa neamt, dat it wurd stiet hjir tusken skrapkes as gou it in sitaat. De Gysbert Japikspriis fan ferline jier like wol foar him útfûn, of is ’t oarsom? Ommers, sa flitsend en fol gemak en licht fan sin! Foar Reidhintsje op ’e Styx (2005) krige hy de heechste literêre priis fan Fryslân, en dan stim ik yn Eeltsje Hettinga syn miening mei, dat sa’n priis net wûn wurdt. De priis waard him jûn.

Yn syn nijste poëzybondel, Torpedo’s los, giet it yn it earste fers fuort al de profundis en de lêzer wurdt daliks dronken fan de koarte rigels en de automatyske haadletters nei alle inters.… Lês fierder

Piter Boersma

In bekearing mei help fan kofje

logo.ensafh

Yn syn nije dichtbondel Op ‘e kofje yn ‘e kosmos fertelt Jouke Hylkema yn dichtfoarm in ferhaal. It is in wûnderlik ferhaal en dat ferhaal is getten yn in wûnderlik tekstgehiel. De wiidweidige flaptekst makket de lêzer yn it foar paadwiis en dat is yn dit gefal moai meinommen (der stiet sels mear as yn de bondel sels oan gegevens te finen is): ‘Wy skriuwe it jier 2045: twa ierdlingen bemanje it romteskip ‘Nun’ dat al acht jier ûnderweis is nei “Sodom-y’. De NASA tinkt bewiisd te hawwen dat it libben op ‘e planeet oerienkomst hat mei it ûntstean fan it libben op ierde.… Lês fierder

Edwin de Groot

Sinjalemint

logo.ensafh

Fan glês it brekken is de debútdichtbondel fan Elske Kampen.
Mei it gedicht ‘Altyd de loft’ wûn Elske Kampen de JM-priis en oan dat gedicht wie al te sjen hoe ryk har taal is. Lyksa oan de publikaasjes yn de bekende Frysktalige tydskriften en de Rely Jorritsma-prizen dy’t sy al wûn hat.
De poëzy fan Kampen sjongt. Op it omkaft wurdt de taal ‘in gefoelich ynstrumint fol meldijen’ neamd.
It ûntbrekt yn dizze muzyk lykwols net oan wurden dy’t men ek faak yn oare poëzy tsjinkomt en dan faak yn konstruksjes dy’t foar de lêzer absolút neat mear oerlitte. Dat alles op papier sein wurdt en klear.… Lês fierder

Jacobus Q. Smink

Zen en wa’t oer my giet

logo.ensafh

Alle kearen hat er jin te fiter; Piter Boersma komt mei wer wat ûnferwachts oansetten. Kwalik ien sjocht it oankommen, mar as dizze dichter wat yn ’e plasse hat, sil it der útkomme ek. As lêzer fan syn nijste bondel, Stjoer de strjitmakker (Hispel, 2010), meitsje je op alle siden wat fan in ûntregeling mei yn ’e gedichten, dy’t allegear fan it perspektyf út wei fan dingen, ferskynsels en planten skreaun binne, op ien ‘fleislik’ fers nei:

it kût

fan har oannimlik stal
binne wy it
dy’t har foar him
opwinend meitsje

ik bin stevich
mar net oerdiedich
krekt goed
kin belykje
seit er tsjin har
de kûten fan de frou
dy’t er as skoaljonge
yn it middeisskoft
op ’e nijstêd rinnen seach
mei har galant

ik bin grutsk as in pau
op syn útsteande fearrepracht

s.… Lês fierder

Edwin de Groot

Niks net koart op ‘e siken!

logo.ensafh

Mei syn bondel Neigeraden it Noarden hat Eppie Dam bot yndruk op my makke.
‘String tematysk en ienkinnich griis’, sa wurdt dizze foargonger fan syn nije bondel Blausucht troch de útjouwer Fryske Pers Boekerij omskreaun. No, dat grize hat my aardich rekke. Moai griis is ek griis, no. It makke my nijsgjirrich nei de opfolger.
Neffens de tekst op it omkaft fan Blausucht hoech ik no net te rekkenjen op string tematysk en ienkinnnich griis. ‘Blausucht hat de bûntens fan in keppel hoantsen. De dichter skriuwt oer syn relaasje ta tiid en ferline.’ En ja, it earste gedicht ‘Hoantserid’ lit oan kleur neat te winskjen oer:

Hjir liet in skilder syn palet
en groeiden út ’e ravaazje
fan kleuren tûzen fearren.
Lês fierder