Anne Feddema

Keunstmjittige Yntelliginsje

logo.ensafh

Mei titel en ûnderwerp kin ús brein fuort al alle kanten op. It krijt net alle dagen dit Frysk ûnder eagen, ék it Nederlânsk: Kunstmatige Intelligentie nammers net … wat sjocht it brein wol gauris?
Jawis, it akronym ( wat ?) AI … Artificial Intelligence … lêze wy yn in Fryske tekst hieltyd KY, dan tinke guon lêzers út ’e Lânbou en Feeteelthoeke faaks dat de tekst oer Keunstmjittige Ynseminaasje giet … foar dy primêre driften is net in hiel soad yntelliginsje fereaske.
Mar hjir woe ik it hielendal net oer hawwe mei jimme. Wat betsjut KY foar de keunsten? … Ik hâld it dan foar ‘t gemak mar efkes by de hillige trije … net lilk wurde oer de folchoarder lêzers … set jim eigen brein mar yn ’e spegelmodus … Byldzjende Keunsten … Muzyk … Literatuer.… Lês fierder

Jemke Visser

In libbensgenieter

logo.ensafh

Gewoane minsken hat men it woris oer. Wilders neamt harren Henk en Ingrid. Dat is de grutst mooglike kolder, want wat is gewoan? Dêr hat eltsenien in oare miening oer. Eins is ‘gewoan’ neat oars as wat saai, kleurleas. As je om je hinne sjogge falt it op dat der ‘hiel gewoan’ genôch nuveraardich folk is, sa as dizze libbensgenieter okkerdeis yn ‘e supermerk.
Efter in winkelweintsje swalke er mei breed útwaaierende stappen lâns de skappen. Hy die dat yn in soarte fan walstempo, yn trijekwartsmaat. Syn holle die mei, lykas syn hiersturtsje, strak nei efteren lutsen út in flinke, al wat grize bosk hier wei.… Lês fierder

Giny Bastiaans

‘Hoannen kinne net fleane’

logo.ensafh

Fan ’e wike gie ik nei bûten ta om de krante út ’e bus te heljen en dêr seach ik it fûgelhokje op ’e grûn lizzen. Grauwe kat derfoar. ‘Ksssst,’ systere ik nei it bist en knibbele by it hokje del. It lei op ’e kant foar de stam fan ’e drúf. Dakje derôf. Ik seach yn it hokje. Der lei in moai nestke fan mos en hier yn. Derûnder leinen fjouwer lytse blokmieskes. Ach gottegot.
Foarsichtich lei ik it nestke werom yn it hokje en ien foar ien lei ik de bistkes op it mos. Wat fielde dat bysûnder! Sa tear en sêft fielden dy fûgeltsjes.… Lês fierder

Anne Feddema

Skilderje mei de skjirre

logo.ensafh

Tink jimme ris yn: Hans Christian Andersen (1805 – 1875) op ien fan syn njoggenentweintich reizen (1831 – 1873) troch Europa, hossebosjend yn in krykkrakkerige koetswein. Hy hat in reissekje by him mei papier yn ferskate kleuren én in gouden skjirre, it is hast as binne wy sels bedarre yn in mearke fan’e ferneamde mearkesskriuwer. HCA fljocht, minne diken 19e iuw, in eintsje omheech fan syn sitplak. Krekt lang genôch om de skjirre, 24 sm lingte, tiid te jaan út it sekje te fallen en krekt ûnder syn kont te kommen en dêr efkes letter in tomme djip yn te ferdwinen.… Lês fierder

Anne Feddema

Kassabontsjes

logo.ensafh

Lit ik it mar earlik sizze: ik ha wat mei kassabontsjes. Yn in tiid, lang lyn, doe’t der noch gjin reklameteksten op ’e efterkant fan ’e feltsjes stiene, koe de dichter op ‘en paad, yn it bûtenlân of wherever, dêr moaie ynfallen of, wis wier, hiele gedichten op kwyt. Ik ha sels in kear, ik wie doe – noch net hiel lang lyn – yn Bremen, in fers skreaun oer it skriuwen op lege efterkantkassabontsjes, nei’t ik ta myn ferbjustering, in bontsje krige, dat efterop romte hie om tekst kwyt te kinnen. Dat fers waard by eintsjebeslút pleatst en ik moat sizze: dêr kaam mear reaksje op as trochgeans op myn fersen (gjin).… Lês fierder

Giny Bastiaans

Wa wol no ekstreem rjochts neamd wurde?

logo.ensafh

‘Do kinst sa moai oer lytse en gewoane dingen skriuwe,’ dat seit of skriuwt my gauris ien.
Ja, dat sil wol, tink ik dan, mar dat doch ik dan meastentiids om’t ik op dat stuit net oer gruttere saken skriuwe kín. En earlik sein kin ik my skoan fermeitsje mei it lytse libben. Mei de fûgels, goeie freonen, de natuer, moaie muzyk, lytse bern, in krante of in boek.
Der binne fan dy dagen, at ik dan oer it gruttere skriuwe soe, bin ik bang dat ik plof. En dan ha ’k it fansels oer de polityk. Ik kin it bytiden ek net mear folgje, of ik wurd lilk of fertrietlik fan alle ûnsin, skellerij en leagens dy’t wy somtiden te hearren en te lêzen krije.… Lês fierder

Jemke Visser

Boas

logo.ensafh

Hoe langer ik meirin, en dat is bêst in aardich skoftsje, hoe minder ik der sa stadichoan fan begryp.
In grut part fan de minsken is boas, hearre je hieltyd mar. Wilders ek, alteast dat seit er. Hy lûkt der yn elts gefal gâns stimmen mei. Faaks komt it om’t er yn in kokon fan algeduerigen befeiliging sit. Dan ferlieze je it gewoane libben miskien wat út it each en ha je net yn ’e rekken dat it mei dy lilkens wol wat tafalt. Der is genôch te genietsjen en te laitsjen.
‘Nederland is weer van ons’ … Wie dat ús dan ôfpakt?… Lês fierder